هساره
رەوایەت: کانی عفەتی ..۱۰ ساڵە لە ئسڵام‌ئابادغەرب.
هساره – یەکێگ بۊ یەکێگ نەۊ، لە ژێر ئاسمان کەولە بان زەۊ پت و پیەن، لە وەھار میلکانێگ مامرێگ ماۊدە جیەو. گەردی و گەردی تا جفتێگ قچ بزن دیەو. قچەیل کرد ئەوپا و کەفتە رێیا. چێ و چێ تا لە دۊرا شوانێگ دیەێ. چڕێ ئەوپێ:
“ھای مامرە قولینە، ئوغر وە خێر! ئڕا کوو چید؟”
مامرە قولینە لە جواوا وەت:
“مامرە قولینە باوەدە، مامرە قولینە داێەدە، مامرە قولینە باپیرەدە، مامرە قولینە داپیرەدە!”
شوان وەت:
“ئەنۊ بۊشم چوە؟!”
مامرە قولینە وەت” بۊش،
نازێ نازمەرجان
تەقتەقەی کەوشان
میل چەو ڕەشان
وە کوو مەچیدان؟”
شوانیش وەت: نازێ نازمەرجان، تەقتەقەی کەوشان، میل چەو رەشان، وە کوو مەچیدان؟”
مامرە قولینە وەت:
“وە ھاکردن
وە ھۊ کردن
وە شارەزوور
وە شۊ کردن!”
شوان گڕێگ مقێ بردەو و وەت:
“شۊ کەیدە من!”
مامرە قولینە وەت:
“ئەر شۊ بکەمە پێد، لە کوو خەفنیدەم؟ وە چوە کوشیدەم، چوە خوراکمە؟!”
شوانێش وەت:
“لەێ ناو کەڕەک گەرم و نەرممە خەفنمەد، لەێ شیر گوان مییە دەمە پید، دەنگیش بکەید وەێ گوچانە ئەڵوڕمەد!”
مامرە قولینە وەت:
“کەسم زێیاێ بوو! سیە شۊ بکەم. شۊ ئڕاێ چوەمە؟!!”
ھەرچێ شوان لاڵکیا و وەت: “بووسیە بووس…!”
وەلێ مامرە قولینە گووش نەتەکان، کەفتە رێیا و چێ. چی و چی تا تەقیا وە قەساوا. قەساو وەت:
“خەێرە ئڕا کوو چی!”
مامرە قولینە چی لە یەک و وەت:
“مامرە قولینە باوەدە، مامرە قولینە داێەدە، مامرە قولینە باپیرەدە، مامرە قولینە داپیرەدە!”
قەساو دۊ سێوڵێ جەڕ دا و وە ئەغمتیەڵیێگەو وەت:
“ئەنۊ بۊشم چوە؟!”
مامرە قولینە وەت” بۊش، نازێ نازمەرجان، تەقتەقەی کەوشان، میل چاو رەشان، وە کوو مەچیدان؟”
قەساویش وەت: نازێ نازمەرجان، تەقتەقەی کەوشان، وە کوو مەچیدان؟”
مامرە قولینە وەت:
“وە ھاکردن، وە ھۊ کردن، وە شارەزوور وە شۊ کردن!”
قەساو تاو ساتوورەگەێ دا و وەت:
“شۊ کەیدە من!”
مامرە قولینە وەت:
“”ئەر شۊ بکەمە پید، لە کوو خەفنیدەم؟ وە چوە کوشیدەم، چوە ژێردگانمە؟!”
قەساو وەت:
” لەێ دۊ کاوڕە دەمە پید، لەێ ناو دکانە خەفنمەد، قرم و قاڵیش بکەید وەی ساتوورە ھەنجنمەد!”
مامرە قولینە، قیژان و وەت:
“برام بمرێ، کەسم نەمینێ، سیە شۊ بکەم، شۊ ئڕای چوەمە.”
کەفتە رێیا و چێ تا لە دۊرا گرزلی‌گرزان دیەێ. سینگ ئڕاێ ساف کرد و چڕی ئەوپێ:
“وا ھا نازێ نازمەرجان، تەق تەقەی کەوشان،ئوغرخەێر، وە کوو مەچیدان؟!”
مامرە قولینە، کل چەوێگ دا پێیا، دەنگ ئڕاێ نازکەو کرد و وەت:
“وە ھاکردن، وە ھۊ کردن، وە شارەزوور وە شۊ کردن!”
گرزلی گرزان وەت:
“شۊ کەیدە من؟”
مامرە قولینە وەت:
“ئەگەر شۊ بکەمە پێد وە چوە کوشیدەم، لە کوو خەفنیدەم، چوە خوراکمە؟”
گرزلی وەت:
“نگران شەوخەف مەو. لەێ ناو سینگ گەرم و نەرممە خەفنمەد. سەرگوڵ خوراک ئاشپەزخانەێ پادشا ئڕاد تیەرم”
لەێنووا مامرە قولینە وەت:
“وە چوە کوشیدەم؟”
گرزلی وەت:
“کوشتن چوەسە، بڕین چوەس؟ خودا نارێ ئەو رووژە؛ ئەگەر رووژێگ بوودە شەڕمان، بوودە داواێ داو رووژ تەنگمان، ئەو دەسە بشکێ لە لید ئەڵوریەێ؛ ئەگەر فرە مەژبوور بووم وەێ دۊ نەرم و نازکمە!”
مامرە قولینە لە خوەشیا شاقەێ کرد و وەت:
“شۊ کەمە پید…”
چەن وەختێگ گوزەیشت. مامرە قولینە کونەێگ خسە گەر شانا و چێ ئڕاێ سەر کیەنی، ئاو بارێ. ھەناێگ کونەگەێ ونجا و تواس ھەڵگەردێدەو، پاێ سڕ برد و قۊتە بردە ناو ئاوا… وە ھەر بەدبەختیێگ خوەێ رەسانە کوچگێگا، چێ ئەو بانێ و چەوێگ گل دا؛ دی سوارێ تێد. چڕی ئەوپێ:
“ئەر ھەێ سوارەگەێ بان رکاو لە مۊ، چیدە قەسر شا، گرزلی دید بۊش نازێ نازمەرجان، تەقتەقەی کەوشان کەفتیەسە ئاو ئەر دێر بڕەسی ماڵێ بوو خراو!”
سوار خوڕیا لە ئەسپ و چێ. لە دەر قەسر پادشا گرزلی دی و وەت:
‘نازێ نازمەرجان کەفتێیەسە ئاو، ئەر دێر بچی ماڵد بوو خراو!”
گرزلی، گرزەڵ بەسا وەرەو سەر ئاو. دی نازێ ناز مەرجان، تەق تەقەی کەوشان، کەفتێیەسە ئاوان، ھەوڵ بۊ و وەت: “دەسد بێیە!”
نازێ وە: “نەرم و نازکە، لە جی چوو!”
وەت: “بەو کووڵم”
وەت: “مناڵ لە بارم چوو!”
گرزلی دا مل سەرا و وەت: “چوە بکەم؟”
نازێ وەتەپێ: “بچووپیەڵ تڵا بار.”
گرزلی چێ و وە دەو لە مدوەخ پادشا گەزەرێگ ھاورد و وەت:
“یەیش پیەڵ تڵا!”
نازێ ناز مەرجان ھاتەو وە ماڵ و دەس کردە قوتە و پژمە! گرزلی‌گرزان ھات و پرشخە[۱] ئڕای درس کرد. لە بان بەنێگەو چێ زەردەژووە[۲] ئڕا ناوێ بارێ، لە بانا کەفتە ناو پرشخە و بۊیە بریان! نازێ نازمەرجان، قیژان و لە داخا لاێ خوەێ بڕی و پرشخە رشانە سەر سڕکووڵان[۳]! سڕکووڵان وە دەمەگڕەکییەو وەت:
“چوە بۊیە نازێ ناز مەرجان؟”
نازێ ناز مەرجان کردەێ وە گریان و وەت:
“گرزلی گرزان کەفتێیەسە خەزێیان، بۊیەس وە بریان!”
سڕکووڵان تا یە ئەژنەفت، ئاگر دا لە خوەێ.تۊتگێ لەو دەور وەرە بۊ تاگەر دی دۊکەڵ لە سڕکووڵان ھەڵسا، چی و وەت:
“سڕکووڵان چوەسە، چوە بۊیە؟!”
سڕکووڵان وەت:
“خەوەر نەیرید گرزلی گرزان، کەفتێیەس لە خەزێیان بۊەسە بریان؛ نازێ نازمەرجان لابڕی، سڕکووڵان ئاگر لە لێ چی!”
تۊیتگ لە داخا دەم خوەێ کردە سڕکووڵانا و دەم خوەێ سزان و چێ لە پاێ دارێگ لە داخا ھەڵاژییا. دار ھەناێ نووڕس، دی تۊتە دەمێ سزیاس! وەت:
“تۊتگ چوە بۊیە، ئڕا دەمد سزیاس؟”
تۊتە وەت:
“کووس کەفتێمە! گرزلی گرزان کەفتێیەسە خەزیان بۊیەسە بریان، سڕکووڵان ئاگر لە لێ چی، نازێ نازمەرجان لابڕیایە، تۊتە دەمێ سزیایە”
داریش ھات و لە داخا پەل و پوو خوەێ کرد! قڵابازڵەێگ ھات و دی دار پەل و پوو بۊیە! وەتە دار:
“یە چوە قومیاێە لە ئێ ناوڕووە؟”
دار وەت:
“خەوەر نەیری؟ ! گرزلی گرزان کەفتێیەسە خەزیان بۊیەسە بریان، سڕکووڵان ئاگر داس لە گیان، نازێ نازمەرجان لابڕیایە، تۊتە دەمێ سزیایە، داریش پەل و پوو کریاێە”
قڵایش تا یە ئەژنەفت، پەڕ و پوو خوەێ کرد و ئاگر چێ لە دەرۊنێ. چییە سەر کیەنی. کیەنی تا قڵا دی وەت: “چوە بۊیە؟”
قڵا وەت: “خەوەر نەیری؟ گرزلی گرزان کەفتێیەسە خەزیان بۊیەسە بریان، سڕکووڵان ئاگر داس لە گیان، نازێ نازمەرجان لابڕیایە، تۊتە دەمێ سزیاس، داریش پەل و پوو کریاس، قڵایش پەڕ و پوو بڕیاس”
تیەنی تا یە شنەفت، دا لە قوڵپەێ گریان، خوەێ لێڵ و لیخن کرد.
ئاویار تیەنیێ بۊ. ھات ئاو بخوەێ دی کیەنی لیخن و لێڵە! وەت:
“ئەرێ کیەنی چوە بۊیە؟!”
کیەنی وەت: “خەوەر نەیری؟ گرزلی گرزان کەفتێیەسە خەزیان بۊیەسە بریان، سڕکووڵان ئاگر داس لە گیان، نازێ نازمەرجان لابڕیە، تۊتە دەمێ سزیایە، دار پەل و پوو کریاێە، قڵایش پەڕ و پوو، کیەنی لێڵ و وێڵ”
ئاویار تا یە ئەژنەفت، وە بێڵەگەێ دەسێ دا لە ناو سەر خوەێ و مرد.
[۱]– جۆرێگ خوراکە(غذا).
[۲]– ژەردچیوە، (زردچوبە)
[۳] –sirrkûllan
