هساره
هسارە – خەوەرکەر خەوەر هاورد ک له وڵات هاوسا سۊره !
لە دەم ئێوارەگانێگ، ئامی شفووڕ گەڵ واخی[۱] هندڵ وه دەس لە ماڵ هاتەو دەيشت. ئامی پێشت چەمان و هندڵ خس لە جيب و تا ئەوره زوور داشت هندڵ پێچان، ماشين نرکەێگ کرد و زرپەێگ هەڵسا و گوڵتووپەێگ دۊد لە دۊاێ ماشين درچی! ماشين رووشن نەۊ !
قردگ قردگ و بڕبڕ مەردم لە خانگەيل وەر و پێشت هاتنەو دەيشت و لە دەور جيب گردەو بۊن!
سووراو زووان چەفت، يەێ شانێ لەکوتر هاوردۊدەو دەيشت و کەمێ لە لنگ شواڵەگەێ کيشاۊدەو بان. قورقەێ کرد و وه ت:
– ئامی، بنزيل ها لە ناوێ؟
ئامی گڕێ ساکت مەن، هناسێ کيشا و بێ سەرهێزدان وەت:
– دۊیەکه شەوەکی پڕێ کردمه!
سەيە تەمۊرەژەن دۊ سێوڵێ پێچ دا و پفێ دا لە چووخەگەێ و وەت:
– رۊن چه؟ رۊن دێرێ؟
ئامی بسکەێ کرد و چشتێ نەوەت.
کەم کەم ژن و پياێ لە ماڵ، هاتنەو دەيشت وگردەو بۊن، ئسی خاواره وه شەلەشەل و هووزگورچێ گا، وە تڵ و تانجی و بێەروەگ گاڕان دريژ وه شۊتەشۊت! بێەروەگ شوان بۊ، لەبه لە پەس فيکه کيشاۊد، هناێ وەل کەسێ قسە کرد، شۊت کيشا!
ئامی دجاره هندڵ کوتا ، جيب گرپەێ کرد و رووشن نەۊ!
عەلی زووان پيەن وەت:
– وه بێ ماشين وه سۊرا نيەڕەسيم ! ئەگەر کەسێ تواێ بچود ، ئلان وه چارواوا بچوود ، تۊلق بەيان ها لە ئەوره!
سووراو زووان چەفت وەت:
– ئيمە وه بێ ماشين نيەچيم!
سەيە تەمۊرەژەن خڕێ خوارده ناو مەردما و دجاره قورقەێ کرد و وەت:
_ منيش وه بێ ماشين نيەچم!
عەلی زووان پيەن وەت:
_ باێەس م بەرمەکی بووم؟ ماشين هن بنەماڵ منه! خوەم و ژنم لە وەر ماشين نەنيشيم!
فچەفچ له مەردما هێز گرت وه يەکەو وەتن:
_ ئيمەيش ماشين توايم!
ژن مێرزا بەقاڵ وەت:
– گشتێ ک نيەتۊیەنيم بچيمه سۊر ، چەپاومان کەن! هەر چێ دیريم لە دەسمان چوود ، وڵات خەننه پيمان!
ئامی لە ژێر لچەو وەت:
_ ماشين هێما رووشن نەۊیه ، يەک مەکوشن!
ئسی خاواره وەت:
– وە هەرچێگەو بچين ، م تيەم، گەها چشتێ گيرم کەفت!
کەم کەم هووز وەرزێر، خڵ نانەوا و شوان و وەرەيلەوانەيليش له ماڵ هاتن و گردەو بۊن و چشتێ نەوەتن!
سەيه تەمۊرەژەن وەت:
– م باوگم ئڕاێ مردمە دەرهاتێيە! ئە سۊره سەرم بڕيەێد، ئەر دەزۊرانيیە سەرم بڕيەێد!
عەلی زووان پيەن دەنگێ بەرزەو کرد و وەت:
_ بنەماڵ م باێەد نيشتۊن يا خەفتۊن! باپيرم لە بان ئێ مردمە کوشيا! جفتێ کوڕم نامەو بان ئێ مردمه! قورخ و ميلکان و هەوارگە و زمگەدان لە منه!
سووراو زووان چەفت وەت :
_ زامەت مێواندان ها بان کيەو؟ سەرتيل ئێڵ منم! ئەمنيەو دەوڵەت لە ماڵ م کوو بوون ، مێوانی دەر منم! جيب هن من و ژن مناڵمه!
ئسی خاواره پریکەێگ کرد و وەت:
_ ئمجا ئێ جيبە رووشن بوو؟
بێەروەگ گاڕان دريژ مفەێگ کرد و يەێ کلگێ هێز دا و وەت:
_ برا ئيوە سێ چوار ماڵە، خووەدان بەکەفن لەيەک، ئێ دۊامان وە پا چيمن!
سەيە تەموورەژەن کەف دەور دەمێ گرتيۊد و سێوڵێ بژبژەو بۊد، وەت:
_ گەپ ئيمە وە ت چوە؟ مامر کوورەيد؟ لە کوو خا کەيد؟ بابا قوقو ! دادا قوقو!؟
گاڕان دريژ جواو نێيا و پێشت کردەو مەردم و هناسێ هەڵکيشا!
کوتەڵ خوەر، چەويلێ پاکەو کرد، تسپۊيەگەێ لە گيرفان دەرهاورد و وەت:
_ گشتمان وەيەکەو دەڵەک جيب بەيمن!
ئامی بێدەنگ بێدەنگ نيشتە پێشت جيب و وەت:
_ وە يەکەو زوور بەکەن!
پيايل ناد عەلی بردن و دەڵەک جيب دان وەرەو رۊە پاڵ!
دەنگ عەلی عەلی هێز گرت و ئامی گاجار کڵاچ وڵ کرد و جيب تەکانی خوارد، دۊدێ وەشان و رووشن نەۊ.
سووفی دەوريش لچی تەکانێ خوارد ، دوواێگ خوەنی و پفێگ کردە دەور خوەێیا، وەت:
_ گشتێ بچن، ئيشالا خەێرە! ئيمە گ پاێ هاتن نەێريم!
مەردم هەسە هەس و هنەهن وڵ جيب کردن، له بان سان بەڕ گەوراێ وەر ديەکە کووڵە دان!
سەيە تەموورەژن وەت:
_ ئێ جيبە ئەر رووشن بوو، هە ئيمه گرێ!!
سووراو زووان چەفت وەت:
_ برا باێە ت نان ئڕا خودا بردۊد؟
عەلی زووان پيەن کردەو جوواو:
_ هەرکەس ناو ئێ گەپە بەێد، مێژگ خەمە دەمێ! باوگ م بەێراخ دا وە دەم تووپخانەێ شاوا!
گووچان ئەرژن لە ژێر پاڵتاو دراوردو تاو گووچان دا!
گڕێ نەکيشا، هەر بڕێگ وەرو لاێگ کيشان!
مرخش هێز گرت!
هووز سەيە تەموورەژن قووشەن کيشان، هاوارکەر زووان چەفت قۊ کرده وڵاتا و زارا شەڕەونەر لە هووز زووان پيەن باقەباقە تێڵا کوو کرد و دا لە سينگ و وەت:
_ هووز مايخان شواڵدان گا بخوەێدەێ! مەگەر لەێ بنەماڵە دی مەرد نەمەنێيە!
ديەکە بڕ خووارد و دەنگ تريکەێ ژن و مناڵ، هاوار پيايل و قرچەێ گورز و کوتەک، گووش وڵات کەڕ کرد!
داڵگە زينەت، قورئان وەباوش، سەنگين سەنگين، لە ناوڕاس مەردم دەنگي هێزدا:
_ تەسەق بکەنە ئێ قورانه!
عەلگ هەنەزا کووتا و چوارشانە، گەڵتاف گرت و چما کەڵ پەڕی، هناێ سان وەشان، گن گن گووشته زەۊ هێز دا!
سووراو کەڕەک کيشاو سەر! سێ گورز وە يەکەو لێ هاتەو خوار… بۊیه زاکان جەنگ!
باقه باقه تێڵا لە يەک شکانن، دەنگ مناڵ و ژن و گەورا وەل قاڕقۊ پەسا وەل دەنگ سەگ پاسا بۊدە يەکا!
شەوار چۊ دەليای قيل وڵات داپوشان. ترۊسکە هسارەيل، وەل زەۊا چەوچەو کردن.
ئامی لە بان سان بەڕ گەوراێگ سيکار کيشا و وەر جيب لە رۊەپاڵ بۊدەو خوار!
هەيمان کەڵەشێر باڵ نێايۊد، داڵگە زينەت ، ماڵ وە ماڵ گەردی و جاجگ و رۊن نا بان زام دەس خواردێەيلا! سەر شکياۊد، پا شکياۊد، دگان کەفتۊد و گن گن گووشت لە گيان پيايل و ژنەيل بچهەڵکەن بۊد! داڵگە لەيلا جاجگ و رۊن تێوانەو و نووڕ کرد و خراو دا!
_ تفە کاردان، بنەماڵەێ مايخان، وجاخ کوور و تشگاێ سييه! ئاو بکنە کووانێ، ماڵ بڕمنن، دۊ ئەسپەيلدان بووڕن! باپيرمان مايخان چوو هزاره خس، وڵات قورخ و ميلکانێ بۊ ! دنيا مڵکی بۊ ، هەرکەس هات دووڵێ برد ، هەرکەس هات قڵاپەچيەێگ جياوازەو کرد، ئێرنگە خوەمان بۊمنەسه لاێە و خاوارە و گورچێ گا و يەک کوشيمن! خوەزێەو گشتێ بۊنه يەکێ ، يەکەگەيش وا بوەيدەێ!
خوەر دەس و نەێزەێ له زەۊا هێز گرتۊد!
باوەمير هوورەچڕ، لە گوڵ سووا، د پرووقەی چڕی. له بان چياێ بەرز ديەکە بڕێ دۊیەت و کوڕە کورپە، دەس يەک گرتۊن و دەسماڵ خڕدان و ئاواز خوەنين و چووپی کيشان! لە دۊر دۊرا وا دەنگ دێوڵ وەل خوەێیا هاورد.
تەمەلۊل پا تاوەێ کۊیەسان داپوشاۊد…
[۱]– گشاد گشاد راه رفتن
