هساره
پدرو ئمیلیو كۆڵ
نۊسه‌ر هاوچه‌رخ ونزوئلایی، زوورم چیرووكه‌گانێ ئڕا مناڵه‌یل نـۊسێد. ههر ئه‌و جووره ك له «دگان شكیاڵه» دۊنیم فره هه‌ز ئه‌و گاڵته و هه‌نه‌‌ك دێرێد و شوون پاێ خه‌نێ و تـۊله‌كی فره له ناو چیرووكه‌گانێ دیاره.
.
.
.
به‌ێنێ ك دوانزه ساڵان بـۊ، له مرافه كردن وه‌گه‌رد̊ قه‌ێرێگ شمڵا له خوه‌ێ به‌تر، وه كوچگ دریا له ناو ده‌مێ و پڕاێپڕ ده‌مێ خۊنه‌و بـۊ؛ له‌و ده‌م چه‌و پرت̊ پێسێیا چڵم و لیه‌ر̊ فره‌ێگ داچووڕیا و سه‌ر دگان نوواینه‌ێ په‌ڕی و ههر ئه‌و دگانێیه چۊ ده‌ن̊ كـۊیه تێژه‌و بـۊ. له ئه‌و رووژه دی كوڕ بۊچگ بنیاێ ژیان̊ تازه‌ێ تر نادوه!!! ئه‌و ههر له خوه‌ێ تك̊ زووان گرت و بڕ بۊ، ئێ كردیشه ك وه سه‌رێ هات، دی له‌ێ رووژگاره كسپ و كارێگ تر نیاشت بێجگه یه‌گ وه تك زووان به‌ێده دگان شكیاڵه‌گه‌ێا؛ له‌ش̊ نه‌پووڕ، وڕ، نووڕسن̊ ڕاڕ…
له شوون̊ ئه‌و شه‌ڕانشووی و مرافه كردنه، وه یه‌ێهه‌و بۊیه مناڵ كز و بێده‌نگێ! باوگ و داڵگ̊ كوڕ ك دی لهبهس ماڵ هاوساگان وه‌ل̊ مناڵ سه‌ر ده‌س شكیاێا هاتۊنه سه‌رێان؛ له ده‌س كوڕ بۊچگ دی له گیان̊ خوه‌ێان ئاس بـۊن؛ خوه‌ێانیش له‌به كوڕ‌ه‌گه‌ێان كوشتۊن و چه‌فت و ڕاسێ خسۊن له یه‌ك، دی ئاس و شه‌كه‌ت بـۊن. ئێسه‌یشه هه‌گ̊ چه‌وێان كه‌فته كوڕه‌گه‌یان ك له‌ێ پووس چنیاسه ئه‌و پووسا و بێده‌نگه‌و بـۊیه… سه‌رێان سڕ مه‌ن و باوه‌ڕێان نات. كوڕیش چۊ جاران دی هه‌زێ له قسیه كردن نه‌ۊ و ئه‌گه‌ریش ده‌نگه لێ نه‌كرداید دو سێ سات یهێ مقوم[۱] له یهێ شوون وه كزوكوور نیشتیاد؛ هه‌ركه‌س نه‌زانسیاد وه‌ت بزانی پساێ وه چه فكر كه‌ێد و له چه هۊرده‌و بۊیه. تمه‌ز مه‌كه زووان ده‌ێده دگان شكیاڵهێا و وه هیچ تر فكر نیه‌كه‌ێد!
داڵگێ وه‌ر كرده‌و شۊیه‌گه‌ێ و وه‌ت:
– نیه‌زانم كوڕه‌م چوه‌ێه!!! باێه‌س بووه‌یمنه‌ێ ئڕا دوكتور!
هه‌ناێ گ دوكتور هاته بان̊ سه‌رێ و خاس ماینه‌ێ كرد ئیلا و ئه‌ولاێ… له ڕپه‌ێ دڵێ تا له ڕه‌نگ سه‌ر گووناێ چۊن ده‌نك̊ ئنار بۊ، ئێشته‌هاێ خاس و… هاته‌و بان̊ یه‌گ: ئسمناێ نه‌خوه‌شی له گیانێ نییه.
له شوون̊ یه‌گ̊ ماینه‌گه‌ێ وه په‌رتخ[۲] ڕه‌سی، كه‌م پێ چێ و فره پێ چێ، دوكتوره وه داڵگێ وه‌ت:
– خانم باوه‌ڕ كه كوره‌گه‌دان له م ساق و ساڵم تره، وڵام باێه‌س له بان̊ یهێ چشت تر ئڕادان هۊرده‌و بووم.
داڵگ نه‌یشته‌و ڕاو و وه چرچه‌و له‌رزه‌وه په‌ڕیه ناو قسیه‌ێ دوكتورا و وه‌ت:
– ئاغه‌ێ دوكتور ته‌سه‌ق بكه خودا بۊش كوڕه‌م چوه‌ێه؟!
– خانم وه خودا هۊچێ نییه.
ئاغه‌ێ دوكتور دو قوته كرد و كڕێ خسه ناو دهنگ خوه‌ێا و وه‌ت:
– وڵام ڕاسێ بتووای وه‌رمان بۊیه‌سه چشت̊ نه‌نوومه‌تێگ!!! ئێ مناڵ ئیوه بۊیه‌سه تـۊش یهێ فه‌ره‌زانیێگ … یه هووش خودا ره‌یشته‌س! ئێ مناڵه یهێ بنیایه‌م̊ نه‌نوومه‌ت[۳] و زاناس!!!
باوگ و داڵگ̊ كوڕ، قسیه‌گه‌ێ دوكتور له ده‌مێ گرتن و دنیا دانه پێیه‌و! له خوه‌شی ئێ گه‌په هه‌فت شه‌وانه رووژ ساز و دێوڵ ژه‌نین؛ باوگ و داڵگ و خزم و خیش كوڕ، نه‌زانسن له خوه‌شی چه بكه‌ن! قردگێ پێ چێ له تمام̊ ئاوایه‌یل دۊر و نزیك گه‌پ كه‌فته‌و سه‌ر̊ كوڕ بۊچگ! ته‌قیایده ههر كه‌سا له گه‌ورا تا بۊچگ، پساێ گه‌پ̊ ئێ نه‌نوومه‌ته دان و نام خودا لێ كردن. ههر وه‌ئێ شێوه دهنگ و باس̊ ئێ مناڵ زانا چۊ تووپ ته‌قی!! كاشی وه جیێگ ڕه‌سی مامووستاێ كوڕ ك ئه‌وسا له مه‌دره‌سه ههر دا مل سه‌ر̊ كوڕا ك ت یهێ مناڵ وڕ گیژ و بێ په‌لامار و له كیس چێید، هه‌گ̊ ئێ گه‌په ئه‌ژنه‌فت دا ئه‌و پشت̊ مه‌ردمه‌گه‌و و ده‌سه سینگ ئڕاێ وسا!! دو سێ چكه ئرمێس له چه‌وێ هاته‌و خووار و وه‌ت:
– ئێ مناڵه له ئاسمان كه‌فتێیه‌سه‌و خووار! یه بزانی ئێمامزایه‌ێگه، ساێه‌ڵ خه‌وێگ یا… له‌ێوا چشتێگ باێه‌س بوود! یه نیشانه‌ێ خوداس! یه به‌ش دێرێد!!
… له‌ێ وڵاته كه‌سێ نه‌ۊ نام خودا لێ نه‌كه‌ێد و ئه‌زره‌ت له داڵگ و باوگێ نه‌خوازێ؟! گله گله كردنه‌و دووڵ و خسنه‌‌ێ وه‌ل̊ ئاێه‌مه‌یل گه‌وراێگا له‌واێ” شكسپیر، ئدیسوون و…” كه‌سێ نه‌وێرس هاوماڵی وه‌ل̊ كوڕ̊ بۊچگا بكه‌ێد!
له ناو قوڵتیسه‌ێ ئێ قاڵ و بخوڕه، كوڕ بـۊچگ له ناو ئه‌و تییه‌ركی ونـقۊڕه‌ێا كار و بارێ تر نێاشت بێجگه یه‌گ وه تك زووان به‌ێدنه دگان شكیاڵهێا!
كوڕ بۊچگ، له ناو یهێ بڕ كتاوا گه‌ورا بـۊ وڵام هیچ کات چه‌وێ لێیان نه‌كه‌فت و ته‌نانه‌ت یهێ په‌ڕه‌یشه لێیان نه‌خوه‌نی. داێه‌م وه ده‌ور دگان شكیاڵه‌وه خوه‌ێ خه‌ریك̊ كرد. رووژ وه رووژ له‌ش نه‌پووڕێ قه‌ویتره‌و بۊ و دهنگ و باسێ فره‌تر قاڵ خسه‌و وڵات! كه‌س له گه‌پ داین له زانایی و نه‌نوومه‌تێ شه‌كه‌ت نه‌ۊ!
ئه‌و دۊیه‌ت̊ ئازه‌وه‌‌یله ك له ڕه‌نگینی و خوه‌ش‌دیمه‌نی به‌ش̊ كه‌سێگ نێیاۊن، گیانێیان ئڕاێ ده‌رچێ، تاگه‌ر بتـووا‌نن وه لار و له‌نجه‌‌وه ئه‌ێ جاێڵه له ڕێ بووه‌ن و دڵێ وه ده‌س بارن. وڵام كوڕ بێجگه دێان شكیاڵه‌ێ هیچ ئشق و ئه‌وینێ تر شك نه‌ورد!
رووژگارێ وێه‌رد[۴] و كوڕیش یهێ چین بـۊیه به‌شدار ئقتساد ، له شوونێ یهێ كه‌شه بـۊیه مامووستا و پرۆفۆسۆر له گه‌وراترین و ناودارترین زانكووه‌یل…! لهبهس وا نانه پێیه‌و تا ئاخرێ كردنه‌ێ وه سه‌ركۆمار[۵]!!!!!!
یهێ ڕووژ له ناو یه‌كێ له گه‌وراترین كووبۊنه‌یل ك ههر وه‌ك جاران خودا خه‌ریكێ كردۊد و پساێ وه زووان دا وه دگان شكیاڵهێا، وه یه‌ێهه‌و له ناكاوا كوتپڕ كرد و له‌ێ دنیا بڕییه‌ێ! ئمجا كام دوكتور وێرس چاو̊ مه‌رگێ به‌ێد وه ئه‌و یهێ ئووردیه‌گ̊ چه‌وه‌ڕێین، گه‌پ له یهێ كووس كه‌فتن گه‌ورا به‌ێد و بـۊشێ چ په‌ژاره و چ به‌ردێگ هاتێیه‌سه سه‌ر̊ فه‌رهه‌نگ و ئه‌ده‌بیات و زانست ئێ نیشتمانا!
پرس و چه‌مه‌رێگ ئڕاێ گرتن ك بنیاێه‌م له دریژایی ژیانێا وه خوه‌ێ نه‌ۊد، له تك تك̊ ئرمێس ئه‌و هه‌مگه‌ێ دڵخوازه‌یل̊ دڵڕیشه، باخ̊ گوڵ له سه‌ر̊ قه‌ورێ سه‌وز كرد. له سه‌ر قه‌ور پیاێ گه‌وراێ ك داڵگ یه‌كێ لێ هاوردۊد!!
.
.
.
:Yeŷ miqwim -[1] گوڕاێ گوڕ، یهێ سه‌ره.
Pertix -[2]: كۆتایی، دوایی، پایان.
Nenûmet – [۳] سه‌رسڕمان، تاجب، ئه‌ڵاجه‌ۊ.
